Circulair van ontwerp tot afbraak en terug!

Ons eigen ontwerpbureau buigt zich met 45 mensen over de gebouwschil: 15 ontwerpers, een 20-tal tekenaars en 10 ‘conceptualisten’. De dienst Retail Design voedt en vertaalt met zijn productontwikkelaars, architecten en interieurarchitecten het ‘brandbook’ in een stijlgids, de ‘look & feel’ van de verschillende winkelformules. “Dat is het moment waarop we nieuwe materialen gaan toepassen, bijvoorbeeld”, zegt Mathias die verwijst naar BIO-Planet dat met zijn keuze van meubels en wanden het karakter van de winkelformule accentueert. “Dat alles is vastgelegd in criteria of standaardlijsten.” Met het oog op de voordelen van schaalgrootte, uiteraard. Op een site dicht bij het hoofdkantoor van de groep beschikt hij over enkele honderden vierkante meter om concepten op ware grootte te prototyperen en live uit te testen. “Als de nieuwe criteria op punt staan en we een geschikt terrein vinden, dan zijn de ontwerpers aan zet om het ontwerp ‘masterplangewijs’ door de verschillende beslissingsfasen of ‘gates’ te loodsen.” Wanneer alle elementen van het ontwerp duidelijk zijn, gaat de tekenaar aan de slag om de tekening in 2D en 3D software te detailleren. In functie van het vergunningsdossier. “Het gaat er om de slaagkans zo groot mogelijk te maken. Zijn specialisten soms iets gefragmenteerder bezig, het is teamwerk waar we ieder in zijn of haar kracht inzetten.”

Gedurende het hele bouwtraject is ook Hilde Carens, Projectleider Duurzame Bouwmaterialen aan zet. “Mijn taak bestaat er in een zo duurzaam mogelijke constructie neer te zetten.” Hoe gaat ze daarbij tewerk? “We lichten oudere gebouwen door. Welke materialen bevatten ze en hoe zijn ze toegepast? Dat leert ons hoe we het straks anders kunnen aanpakken. Hoe kunnen we materialen toepassen in het gebouw, met het oog op hergebruik, hoogwaardige recyclage en restwaarde? We kijken ook naar materialen uit urban mining, die dus reeds een fractie “post consumer recycled content” bevatten.” We kiezen ook voor elementen die aanpasbaar zijn tijdens de levensduur van gebouwen. Denk aan flexibele binnenwanden en droogbouw gevelstenen. Uiteraard komen ook onderhoud en herstellingen van het gebouw aan bod. Richting eindeleven, tenslotte, bekijkt ze de mogelijkheden om materialen intern én extern te laten hergebruiken. “We onderzoeken veel routes om een gesloten kringloop te realiseren en zo de milieu impact stap voor stap te verbeteren.”

Eind november opende in Zoersel een nieuwe Colruyt-winkel. De gevel gebruikt een systeem voor het droogstapelen van gevelstenen. Deze geprofileerde handvormstenen worden met rvs-clips en -spouwankers aan elkaar vastgeklikt. Er komt geen lijm of mortel meer aan te pas. Het systeem probeerden we eerst uit op onze testsite. Er is iets meer staalverbruik maar geen mortel meer waardoor het plaatsen onafhankelijk wordt van de weersomstandigheden én sneller gaat. De gevels zijn tijdens gebruik vlot aanpasbaar en de blote steen is naderhand, bij functieverandering of eindeleven van het gebouw, makkelijk -en vooral zuiver- te recupereren. “De waarde van een zuivere keramische steen is vrij vast. Na een volledige evaluatie, waarbij we kijken naar de milieu impact én de total cost of ownership (TCO), kan dit verder toegepast worden in de rest van ons patrimonium.” Ondertussen stelt Carens het ‘materiaalpaspoort’ op voor alle aangewende producten en onderhandelt ze met toeleveranciers de terugname van gerecupereerde materialen bij eindeleven. “Onze winkels hebben een levensverwachting van 35 à 40 jaar. Onze leveranciers moeten nu over die eventuele terugname beginnen na te denken.”